Ο θερμοσίφωνας αποτελεί ένα βασικό στοιχείο των υδραυλικών ειδών που υπάρχει σχεδόν σε κάθε ελληνικό σπίτι, στην πόλη και την περιφέρεια. Πρόκειται για μια συσκευή που ζεσταίνει το νερό που μας είναι απαραίτητο για το μπάνιο, την κουζίνα και οποιαδήποτε άλλη σχετική χρήση. Όπως σε κάθε τομέα εξοπλισμού διακρίνεται σε διαφορετικά είδη και φυσικά επηρεάζεται θετικά από την πρόοδο της τεχνολογίας.
Σε γενικές γραμμές έχουμε να κάνουμε με δύο βασικές κατηγορίες:
- Ηλεκτρικός, που επίσης διαχωρίζεται σε δύο βασικά είδη: τον κλασικό «αργό» ηλεκτρικό και τον πιο σύγχρονο, ταχυθερμαντήρα ή ταχυθερμοσίφωνα, ιδανικό στη χρήση, για πολλές περιπτώσεις.
- Ηλιακός, που είναι και ο πιο σύγχρονος και ακριβός, αλλά συνάμα ο περισσότερο αποδοτικός, από ενεργειακή άποψη αλλά και λιγότερη κατανάλωση ρεύματος.
Ο συμβατικός θερμοσίφωνας
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70 διαπιστώνεται η σχεδόν αποκλειστική χρήση του κλασικού ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, με κάποια σχετικά προβλήματα. Χαρακτηριστικό είναι το σημείο από τη γνωστή ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» με την Κατερίνα Γώγου να αναφέρεται στο «θερμοσίφουνα», που «άμα τον πιάσει το γλυκύ του…». Προφανώς με την ατάκα αυτή παρουσιάζεται κάποιο στοιχείο της καθημερινότητας, σχετικά με τη χρήση του κλασικού συμβατικού θερμοσίφωνα την εποχή εκείνη. Πρόκειται για μια συσκευή που μπορεί να περιγραφεί ως ένα μεγάλος μεταλλικός κύλινδρος, κατακόρυφος ή επιδαπέδιος, με τοιχώματα διπλά θερμομονωμένα που συνδέεται με την παροχή του νερού. Στην ουσία, ζεσταίνεται από ένα σώμα που βρίσκεται στο μέσο του θερμοσίφωνα. Κάθε ποσότητα ζεστού νερού που αντλείται αναπληρώνεται με αντίστοιχη κρύου. Το σύστημα θέρμανσης είναι συγκεντρωτικό καθώς τοποθετείται σε ένα συγκεκριμένο χώρο. Γενικά ο συμβατικός θερμοσίφωνας είναι επιρρεπής σε φθορές, λόγω της συχνής χρήσης του. Σε πολλές περιπτώσεις δεν κρίνεται ως συμφέρουσα η επισκευή, λόγω του κόστους εργασίας και προτείνεται η αντικατάσταση, με τη χαμηλή δαπάνη για την τοποθέτηση. Σε ό,τι αφορά τη χωρητικότητα ενός θερμοσίφωνα αυτή ποικίλλει και καθορίζεται ανάλογα με τις ανάγκες και τον αριθμό των ατόμων που τον χρησιμοποιούν. Ο μικρότερος έχει χωρητικότητα 40 λίτρα και ο μεγαλύτερος 120, με αυτή των 80 και 100 λίτρων να θεωρείται ότι καλύπτει τις απαιτήσεις σε ζεστό νερό μιας τριμελούς ή τετραμελούς οικογένειας.
Ταχυθερμοσίφωνας
Μια νέα τάση που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια είναι η χρήση του ταχυθερμαντήρα ή ταχυθερμοσίφωνα. Αν και πρόκειται για ένα είδος ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, έχει σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τον κλασικό συμβατικό, στην χρήση, τον τρόπο λειτουργίας και την τελική ενεργειακή απόδοση. Ως προς τη δαπάνη αγοράς είναι σαφώς πιο οικονομικός από τον ηλιακό και ενεργειακά πολύ πιο αποδοτικός σε σχέση με τον «αργό» ηλεκτρικό. Λειτουργεί επίσης και με τη χρήση υγραερίου, εναλλακτικά. Ο ταχυθερμοσίφωνας χαρακτηρίζεται από σημαντικά πλεονεκτήματα. Βασικό είναι ότι ζεσταίνει ακριβώς την ποσότητα που χρειάζεστε, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, χωρίς να αποθηκεύει νερό. Θεωρείται ιδανικός για τις περιπτώσεις που η θέρμανση του νερού απαιτείται άμεσα. Εκτός από οικιακή χρήση, κρίνεται ως ο πλέον κατάλληλος για επαγγελματικούς χώρους, λόγω της μορφής και του τρόπου λειτουργίας και τοποθέτησης. Σε αντιδιαστολή με το συγκεντρωτικό σύστημα του κλασικού, ο ταχυθερμαντήρας λειτουργεί αποκεντρωτικά ακριβώς στα σημεία που χρειάζεται το ζεστό νερό. Αυτό σημαίνει ότι τοποθετείται σε μικρές συσκευές, κάτω από το νιπτήρα, το νεροχύτη της κουζίνας, κοντά στις μπαταρίες μπάνιου. Από άποψη κατανάλωσης ισχύος όμως είναι αντιστρόφως ανάλογος ως προς το μέγεθός του. Επίσης υφή της λειτουργίας του και το μικρό του μεγέθους δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση φθορών.
Ηλιακός θερμοσίφωνας
Το 1974 έρχεται στη χώρα μας για πρώτη φορά ένα πρωτοποριακό προϊόν, ο ηλιακός θερμοσίφωνας. Τη δεκαετία αυτή, στο διεθνή στίβο, η οικονομική ζωή ταλανίζεται από την πετρελαϊκή κρίση. Αυτή η συσκευή αποδεικνύεται ιδιαίτερα δημοφιλής για τους κατοίκους της Μεσογείου και γενικά στις χώρες, που έχουν ηλιοφάνεια. Στο Ισραήλ επιβάλλεται δια νόμου, σε κάθε καινούργια οικοδομή. Στην Κύπρο, χρησιμοποιείται αναλογικά ένας για κάθε 5 κατοίκους του νησιού. Στην Ελλάδα, η εξάπλωση του παρουσιάζεται ως ραγδαία, με βάση τα στατιστικά στοιχεία, από τη δεκαετία του ’80 και μετά. Στην ουσία πρόκειται για την πιο απλή στη χρήση και παράλληλα την πλέον ενεργειακή και οικολογική συσκευή, θέρμανσης νερού. Αυτή πρραγματοποιείται με τη συλλογή και την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, μέσα από συγκεκριμένους μηχανισμούς λειτουργίας και αξιοποίησής της. Η πρακτική βασίζεται στη φιλοσοφία του φαινομένου του θερμοκηπίου και επιτυγχάνεται με τους ηλιακούς συλλέκτες.
Αυτοί αποτελούνται από 4 βασικά σημεία
- Πλάκα συλλογής της ακτινοβολίας. Είναι απορροφητική και συνήθως μαύρη, για να τραβάει ακομα πιο πολύ την ηλιακή ακτινοβολία, η οποία με τη σειρά της εκπέμπεται στους …
- Σωλήνες ροής νερού, ώστε να διατηρούν το νερό ζεστό και να το διοχετεύουν για χρήση.
- Κρύσταλλο απορρόφησης, για να διατηρείται η θερμότητα από την ηλιακή ακτινοβολία, που δέχεται η συσκευή.
- Θερμικά μονωμένο πλαίσιο, για τα υπόλοιπα εξαρτήματα.
Το νερό αποθηκεύεται σε μια δεξαμενή, η οποία συνήθως είναι από χάλυβα ή χαλκό και έχει χωρηρικότητα 100 έως 200 λίτρα, ανάλογα με τις ανάγκες του νοικοκυριού ή της μονάδας για ζεστό νερό.
Χωρίζονται επίσης σε δυο βασικές κατηγορίες:
- Ανοικτού κυκλώματος: Είναι πιο απλοί, πιο οικονομικοί και θερμαίνουν με άμεσο τρόπο και σε γρήγορη ταχύτητα. Έχουν όμως το μειονέκτημα να βουλώνουν σε περιοχές με σκληρά νερά, ενώ παρουσιάζουν προβλήματα σε περίπτωση παγετού, γιατί δεν είναι δυνατόν να δεχτεί αντιψυκτικά υγρά.
- Κλειστού κυκλώματος: Αντιπαρέρχονται αυτά τα προβλήματα με επιτυχία, αλλά θερμαίνουν με έμμεση διαδικασία και με αργό τρόπο.
Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες, ανάλογα με την ενεργειακή τους λειτουργία, διακρίνονται σε:
- Διπλής ενέργειας: Στο χώρο που αποθηκεύεται το νερό υπάρχει ηλεκετρική αντίσταση, ώστε στην περίπτωση που υπάρχει συννεφιά ή η ηλιοφάνεια δεν επαρκεί για να ζεστάνει αρκετά το νερό, να λειτουργεί με τη χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος.
- Τριπλής ενέργειας: Διαθέτει ένα μηχανισμό, σε μορφή επιπλέον εισόδου, για να συνδέεται μέσω σωληνώσεων με το λεβητοστάσιο και να εκμεταλλεύεται το καλοριφέρ, ώστε όταν αυτό ανάβει, να θερμαίνεται το νερό. Βέβαια για να πραγματοποιηθεί η τοποθέτηση απαιτείται να υπάρχει ήδη η κατάλληλη υποδομή.
Η ιδανικότερη τοποθέτηση για τον ηλιακό θερμοσίφωνα στην ταράτσα είναι ο νότιος προσανατολισμός για την καλύτερη και σε μεγαλύτερη διάρκεια, μέσα στην ημέρα, αξιοποίηση της ηλιοφάνειας. Πρόκειται για την πλέον οικολογική συσκευή θέρμανσης του νερού, καθώς με τη χρήση του ελαττώνεται η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ο θερμοσίφωνας είναι ίσως η πιο κομβική υδραυλική συσκευή για το σπίτι. Με τη χρήση του ηλιακού επιτυγχάνεται η μέγιστη απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας. Στα διάφορα επιδοτούμενα προγράμματα αναβάθμισης κατοικίας προβλέπεται η αντικατάσταση ηλεκτρικού με αντίστοιχο ηλιακό. Με την ηλιοφάνεια που χαρακτηρίζει το ελληνικό κλίμα, η χρήση ηλιακού θερμοσίφωνα και ακόμα περισσότερο αυτού τριπλής ενεργειακής απόδοσης, εξασφαλίζει πολλαπλά οφέλη για τα νοικοκυριά.
Πηγή: mafou.gr